Trong bối cảnh việc phát triển và lắp đặt trạm sạc xe điện đang ngày càng được đẩy mạnh trên toàn quốc, đặc biệt là trong khuôn viên các cửa hàng xăng dầu và tại các gara xe (bao gồm cả những gara độc lập hoặc gara nằm trong nhà của các tòa trung tâm thương mại, chung cư, văn phòng, trạm nghỉ trên đường cao tốc…), các cơ quan chức năng đã đề ra những hướng dẫn thẩm duyệt thiết kế hệ thống phòng cháy chữa cháy (PCCC) cho đối tượng này. Cụ thể, C07 đã hướng dẫn Công an các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thực hiện kiểm tra các yếu tố sau:

Phân Loại Đối Tượng Thẩm Duyệt Thiết Kế PCCC

Hiện tại, trạm sạc xe điện không nằm trong danh mục đối tượng phải thẩm duyệt thiết kế PCCC được quy định tại phụ lục V của Nghị định số 136/2020/NĐ-CP ngày 24/12/2020 của Chính phủ. Tuy nhiên, khi trạm sạc xe điện được bố trí trong một số loại hình công trình, thì việc xác định đối tượng thẩm duyệt được thực hiện như sau:

• Trạm sạc xe điện trong gara hoặc cửa hàng xăng dầu:

  • Đối với các gara xe độc lập, gara xe nằm trong nhà của các công trình hoặc trạm sạc trong khuôn viên cửa hàng xăng dầu, cần phải thực hiện thẩm duyệt theo quy định tại phụ lục V của Nghị định 136/2020/NĐ-CP. Chủ đầu tư hoặc chủ sở hữu công trình là người đề nghị thẩm duyệt.

• Trạm sạc xe điện ngoài trời (không đặt trong khuôn viên cửa hàng xăng dầu):

  • Ở trường hợp này không yêu cầu thẩm duyệt thiết kế về PCCC.

Các Yêu Cầu Thẩm Duyệt Thiết Kế Về PCCC

Việc thẩm duyệt thiết kế hệ thống PCCC cho các trạm sạc xe điện đặt trong những công trình thuộc đối tượng cần thẩm duyệt sẽ phải tuân theo quy định tại khoản 5 Điều 13 của Nghị định 136/2020/NĐ-CP. Một số khía cạnh quan trọng cần lưu ý bao gồm:

Tiêu Chuẩn, Quy Chuẩn Và Các Tài Liệu Kỹ Thuật Áp Dụng

• Các hệ thống PCCC cần được thiết kế, lắp đặt dựa trên các quy định hiện hành của Việt Nam như:

  • QCVN 06:2021/BXD – Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn cháy cho nhà và công trình.

  • QCVN 13:2018/BXD – Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về gara ô tô.

  • TCVN 3890:2009 – Yêu cầu về trang bị, bố trí, kiểm tra và bảo dưỡng các thiết bị PCCC cho nhà và công trình.

  • TCVN 5738:2021 và TCVN 7336:2021 – Quy định về hệ thống báo cháy tự động (bao gồm cả hệ thống dùng giọt nước và bọt) cùng với những tiêu chuẩn khác có liên quan đến loại hình công trình có trạm sạc xe điện.

• Trong một số trường hợp, nếu nhà sản xuất trạm sạc cung cấp tài liệu hay chỉ dẫn kỹ thuật với yêu cầu khắt khe hơn quy định của các quy chuẩn Việt Nam, thì ưu tiên thực hiện theo tài liệu hướng dẫn của nhà sản xuất.

Trạm sạc xe điện

Trạm Sạc Xe Điện Trong Khuôn Viên Cửa Hàng Xăng Dầu

• Vị trí và khoảng cách an toàn PCCC:

  • Các trụ sạc xe điện cần được bố trí sao cho đảm bảo khoảng cách an toàn với các hạng mục xây dựng khác trong cửa hàng, theo quy định tại Điều 6 QCVN 01:2020/BCT về yêu cầu thiết kế cửa hàng xăng dầu. Đồng thời, không được đặt ở những vùng có nguy cơ cháy nổ như Z₀, Z₁ theo Điều 7 của QCVN 01:2020/BCT.

• Hệ thống thiết bị điện:

  • Toàn bộ hệ thống điện của trạm sạc xe điện phải đáp ứng tiêu chuẩn an toàn theo Điều 11 QCVN 01:2020/BCT.

• Trang bị PCCC:

  • Khu vực có trạm sạc xe điện phải bố trí trang bị các phương tiện PCCC ban đầu tương tự như các khu vực dành cho máy phát điện hay trạm biến áp, theo yêu cầu tại Bảng 6 Điều 12 của QCVN 01:2020/BCT và TCVN 3890:2009.

Trạm xạc xe điện tại 1 cây xăng

Trạm Sạc Xe Điện Tại Gara Xe (Độc Lập hoặc Trong Nhà Công Trình)

– Giải Pháp Ngăn Cháy, Chống Lửa Lan

• Các tủ điện cùng hệ thống điều khiển của trạm sạc cần được tách biệt với khu vực gara để tránh nguy cơ cháy lan, theo quy định tại Điều 2.3.4 của QCVN 13:2008/BXD.

• Các thiết bị phải đáp ứng những yêu cầu của QCVN 12:2014/BXD cùng các tiêu chuẩn liên quan đến an toàn điện.

– Giải Pháp Chống Tụ Khói

• Đối với gara đã có hệ thống hút khói hoặc giải pháp thông gió tự nhiên đảm bảo:

  • Cho phép áp dụng hệ thống hút khói có sẵn.

• Đối với công trình mới hoặc những công trình không có giải pháp chống tụ khói:

  • Bắt buộc phải triển khai hệ thống hút khói theo quy định tại Điều 2.3.3 của QCVN 13:2008/BXD và phụ lục D của QCVN 06:2021/BXD. Ngoài ra, quạt hút khói cần đảm bảo khả năng chịu lửa trong 1,5 giờ ở nhiệt độ 600°C (theo quy định tại D.9 của QCVN 06:2021/BXD).

– Trang Bị Phương Tiện PCCC

• Hệ thống PCCC cho trạm sạc xe điện phải được trang bị phù hợp với các yêu cầu của TCVN 3890:2009 và các quy định áp dụng đối với gara như QCVN 13:2018/BXD.

• Trong trường hợp gara đã lắp đặt hệ thống chữa cháy tự động bằng nước (Sprinkler):

  • Có thể sử dụng hệ thống hiện hữu cho khu vực trạm sạc xe điện. Tuy nhiên, cần đảm bảo rằng trước khi phun nước chữa cháy, hệ thống phải ngắt điện nguồn của trạm sạc theo yêu cầu của Điều 5.1.6 trong TCVN 7336:2021.

  • Hệ thống Sprinkler tại khu vực trạm sạc phải được bố trí dưới dạng một cụm chữa cháy riêng, với van trà (deluge valve) được điều khiển bởi tín hiệu báo cháy và xác nhận ngắt nguồn điện.

  • Việc ngắt nguồn phải được thực hiện đồng thời bằng tay và tự động, với công tắc ngắt khẩn cấp đặt cách trạm sạc không quá 15m, kèm theo nhãn hiệu và chỉ dẫn rõ ràng.

• Đối với công trình chưa có hệ thống PCCC:

  • Khi sử dụng hệ thống chữa cháy bằng nước, yêu cầu bảo đảm phải được thực hiện theo quy định của TCVN 3890:2009.

Việc thiết kế hệ thống PCCC cho trạm sạc xe điện không chỉ đòi hỏi phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định hiện hành của Việt Nam về an toàn cháy nổ mà còn phải linh hoạt áp dụng những giải pháp kỹ thuật phù hợp với từng loại hình công trình. Đối với trạm sạc đặt trong khuôn viên cửa hàng xăng dầu hay các gara xe, các biện pháp từ đảm bảo khoảng cách an toàn, ngăn ngừa cháy lan, đến trang bị thiết bị PCCC đều cần được tính toán và triển khai cẩn thận nhằm bảo vệ an toàn cho người sử dụng và tài sản.